Oksijen (O2)

Oksijen (O2) Basınçlı Gaz

1. KİMYASAL ÜRÜN VE FİRMA TANIMI

Ürün Adı                                    : Oksijen ( basınçlı gaz halinde )

Kimyasal Formülü        : O₂

Kullanım Alanı              : Medikal uygulamada oksijen yaygın bir şekilde yaşam destekleyici olarak akut ve kronik akciğer hastalığı ve kalp rahatsızlığı olan hastalarda oksijenasyonu arttırmada ve zehirlenmiş hastaların tedavisinde kullanılır. Anestezi esnasında verilir. Uzay gemilerinde hidrojen ile birlikte yakıt olarak; Metallerin kesimi, kaynağı, sertleşmesi işlemlerinde; Asetilen Propan, Hidrojen gibi yanıcı gazlar ile birlikte; Çelik ocaklarında karbonun tasfiyesi için; Selüloz ve kağıt imalinde pişirme, beyazlatma, ve “ Black liquor – Kara Sıvı “nın oksidasyonunda;  Endüstriyel fırın ve ocaklarda üretim kapasitesi ve veririm artması için yanma havasının zenginleştirilmesinde; Cam, seramik, demirçelik fırınlarında; Alüminyum, Kurşun, Bakır, Çinko ve diğer demir dışı metallerin eritilmesinde; Ark ocaklarında eritilecek hurdaların ocak içinde kesilmesi ve ergimiş metal içinde karbon düşürmede; Ozon üretiminde; İçme suyunun temizlenmesinde; Balık çiftliklerinde suyun oksijence zenginleştirilmesinde  ve balıkların canlı naklinde; Kimyasal oksitleme proseslerinde kullnanılır.

 

2. BİLEŞİMİ HAKKINDA BİLGİLER

Ticari Adı	Hacim	CAS Numarası	EEC Numarası	Mevzuat Risk veGüvenlik Bilgileri
Oksijen	99.5	7782-44-7	231-956-9	R.8 ; S.17

Not : Mevzuat ve Risk  ibarelerinin açıklaması için 15. Maddeye bakınız.

3. TEHLİKELİRİN TANIMLANMASI

Renksiz, kokusuz, zehirsiz  yüksek basınç altında çelik tüpler içerisine sıkıştırılmış gazdır. Oksitleyicidir. Yanmayı destekler. Normal olarak hava ile yanmayan birçok madde ile şiddetle yanar. % 75’den yüksek konsantrasyonlarda devamlı solunması mide bulantısı, baş dönmesi, solunum zorluğu ve çarpıntıya sebep olabilir. Tüpler 45 ^oC ’nin altında muhafaza edilmeli ve kullanılmalıdır.

 

4. İLK YARDIM TEDBİRLERİ

Teneffüs Edilmesi         : Uzun müddet yüksek konsantrasyonlarda maruz kalınmaması şartıyla atmosfer basıncında, yüksek saflıktaki oksijen toksit değildir. Oksijenin basınç altında solunduğu tüm vakalarda derhal tıbbi müdahalede bulunulması zorunludur. ( örn. Oksijen dalma ayıtı )tadavi edecek doktor hastanın “ hyperoxside” geçiriyor olabileceği konusunda uyarılmalıdır.

5. YANGIN İLE MÜCADELE YÖNTEMLERİ

Uygun Söndürme Aracı / Söndürme Yöntemi                     : Yüksek oksijen yoğunluğu tutuşmayı hızlandırır. Organik maddelerin veya oksijenle tepkimeye girebilir başka malzemelerin tutuşmasını/patlamasını başlatır veya yardımcı olur. Mümkünse yangının devamını sağlayan oksijenin yayılması durdurulmalıdır. Gaz fazdaki oksijen yüksek basınca dayanıklı çelik tüpler içinde sıkıştırılmış olarak muhafaza edilir. z fazdaki oksijen yüksek basınca dayanıklı çelik tüpler içinde sıkıştırılmış olarak muhafaza edilir.  Yangın durumunda sıcaklık artışı ile birlikte basıncın artması tüpn şiddetle patlamasına neden olabilir. Yangına maruz kalan tüpler, yangın esnasında ve yangın sonrasında emniyetli bir mesafeden su ile soğutulmalıdır. Gaz sıkışmasını önlemek amacı ile tüpün ventil kısmına su tutulmamalıdır. Karbondioksit, kuru kimyevi maddeler veya buharlaşan sıvı yangın söndürücüler kullanılmalıdr.

Uygun Olmayan Södürme Aracı 7 Yöntemi                         : Yok.

Yanma Sonucu Ortaya Çıkabilecek Zararlı Maddeler         : Yok.

Yangınla Mücadelede Koruyucu Ekipman                           : Yangın ile mücadele ekibi solunum koruma cihazı takmalı ve aleve dayanıklı elbise giymelidir.

6. KAZA SONUCUI GAZ YAYILMASINA KARŞI ALINACAK TEDBİRLER

Kişisel Tedbirler                                   : Ürünün yayıldığı bölge derhal boşaltılmalıdır. Oksijenle zenginleşmiş elbiseler tutuşma kaynaklarından uzak tutulmalıdır.

Çevrede Alınacak Tedbirler                : Patlayıcı ve yanıcı malzemeler ortamdan uzaklaştırılmalıdır. Gaz kaçağı yapan tüp, emniyetli bir alana götürülmeli ve üzerine hiçbir tamirat yapılmadan TOKGAZ aranmalıdır.

Temizlik Yötemleri                               : Etkilenen bölge havalandırılmalıdır. Eğer sızıntı kullanıcının donanımında ise, onarıma başlamadan önce gaz boruları kesinlikle inert bir gaz ile süpürülmelidir.

7. KULLANMA VE DEPOLAMA

Kullanma            : Tüpler işletme içerisinde nakledilirken vanaları kapalı kapakları takılı olarak nakledilmelidirler. Nakil esnasında tüpler yan yatırılmamalı, tercihen dik vaziyette, bir araba üzerinde ve bağlı olarak nakledilmelidir. Tüpler kapağından ve ventilinden kaldırılarak taşınmamalıdır. Tüpleri kaldırmak için mıknatıs, halat veya zincir kullanılmalıdır, tüpler düşmemeli ve birbirine çarpmamalıdır. Kullanım mahalline getirilen tüpler dük olarak kullanılmalı ve tüpün üzerindeki etiketten doğru gazın kullanıldığı kontrol edilmelidir. Kapağı sökülüp vana dişleri kontrol edilmelidir. Uygun basınç düşürücü (regülatör ) ve ekipman monte edilmelidir. Vanası asla yağlanmalıdır ve yavaşça açılmalıdır. Uygun bir yöntemle (sabun köpüğü, kaçak tespit solüsyonu vb. ) gaz kaçakları kontrol edilmelidir. Tüpü kullanıma sokmadan önce, sisteme geri besleme almamasına dikkat edlmelidir. Bir tüpün basıncını arttırmak için asla direk çıplak ateş veya elektrikli ısıtıcı cihazlar kullanılmamalıdır. Tüp asla 45 ^oC’nin üzerindeki bir sıcaklığa maruz bırakılmamalıdır. Yağ, petrol veya diğer kolaylıkla yanabilir maddelerin, oksijen ihtiva eden tüplerin valfleri ile temasına asla müsaade edilmemelidir. Tüp çıkış valfleri özellikle yağ ve su gibi kirleticilerden uzak ve temiz tutulmalı, yağlı ekipman  ( conta, regülatör vb. ) kesinlikle kullanılmamalıdır. Oksijen ile birlikte kullanılacak ekipman üzerindeki yağlar  “tri klor etilen”  veya karbon tetra klorür” ile temizlenebilir. Yanlızca bakır, pirinç, bronz, monel, demir ve nikel alaşımları gibi basınca dayanıklı malzeme kullanılmalıdır. Kalay, gümüş veya kurşun kalay alaşımları iyi conta malzemeleridir.  Harici malzemeler conta olarak kullanılmamalıdır.

Depolama           : Tüpler, paslanmaya ve sert havaya karşı korunaklı, çok iyi havalandırılmış bir sahada depolanmalıdır. Depolama esnasında tüp sıcaklığının – 40 ^oC’nin altına inmeyecek, 45 ^oC’nin üstüne çıkmayacak şekilde önlem alınmalıdır. Tüpler yangın riskinden ari ve ısı/tutuşturucu kaynaklardan uzak bir yerde muhafaza edilmelidir. Depolama sahası temiz tutulmalı ve yanlızca yetkili personel girebilmelidir. Depolama sahasına “Sigara İçilmez ve Açık Alev Kullanılmaz” uyarı levhası asılmalıdır. Depolama sahası uygun tehlike uyarıcı  işaretlerle işaretlenmelidir. Depolanan tüpler, devrilmeyecek ve yuvarlanmayacak şekilde tutulmalıdır. Tüp valfleri sıkıca kapatılma ve koruyucu kapakları yerinde olmalıdır. Dolu boş tüpler ayrı yarı depolanmalı ve ilk önce eski stok kullanılacak şekilde dolu tüpler ayarlanmalıdır. Oksijen gibi oksitleyici tüplerle parlayıcı ve yanıcı gaz tüpleri ayrı ayrı depolanmalıdır.

Özel  Kullanımlar          : Yukarıda belirtilenler dışında özel kullanım alanları olduğu bilinmektedir. Kullanıcılar, bu özel uygulamalar ile ilgili litaretürden edindikleri bilgilere, metodlara ve prosedüre bağlı kalmalıdır.

8. MARUZ KALMA KONTROLU / VE KİŞİSEL KORUNMA

Mesleki Maruz Kalma Limiti  : Havadaki oksijen seviyesinin % 23,5 nin üstüne çıkmasını engelleyecek şekilde havalndırma yapılmalır.Mesleki Maruz Kalma Kontrolleri : uzun müddet yüksek konsantrasyonlara maruz kalınmaması şartıyla atmosfer basıncında, yüksek safiyetteki oksijen toksit değildir.

Solunum Sistemin Korunması  : uzun süre yüksek konsantrasyondaki oksijen istenilerek solunulmamalıdır.

Ellerin Korunması    : Yüz siperliği ve göz maskesi kullanılmalıdır.

Cildin Korunması  : Uygun iş elbiseleri ve çelik burunlu ayakkabı  giyilmelidir. Oksijene doymuş elbiseler havalandırılmalıdır. Bütün ekipman, takımlar ve elbiseler yağğdan arındırılmış olmalıdır.

Çevresel Maruziyet Kontrolleri  : Oksijen, atmosfer havasında % 21 hacimsel oranda bulunan bir gaz olup, kimyasal özellikleri bakımından çevreye zararlı bir etkisi yoktur.

9. FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLER

Fiziksel Hal                    : Gaz

Koku / Renk                   : Kokusuz, Renksiz

Moleküler Ağırlık          : 32,00 gr/mol- gr

Kaynama Noktası          : -183 ^oC

Ergime Noktası             : -219 ^oC

Kritik Sıcaklık                :- 118 ^oC

Gazın Özgül Ağırlığı     : 1,105gr/cm³ ( Hava=1 )

Gaz Yoğunluğu             : 1,337 kg/m³ ( 15 ^oC, 1 bar )

Çözünürlük ( H₂O )       : 39 mg/lt

Diğer Bilgiler                 : Oksitleyici, havadan biraz daha yoğun.

10. KARARLILIK VE REAKTİVİTE

Kaçınılması Gereken Durumlar  : Reaksiyon girmesi sakıncalı maddelerden uzak tutulmalıdır.

Kaçınılması gereken Materyaller : Yanıcı malzemelerle ve redükleyicilerle şiddetle reaksiyona girebilir. Organik malzemeler için oksitleyicidir. Yağdan petrolle yaygın kullanılan çözücülerden, katranlı malzemelerden kaçınılmalır.

Tehlikeli Bozunma Ürünleri    :    Söz konusu değil.

11. TOKSİKOLOJİ BİLGİLERİ

Uzun müddet yüksek konsantrasyonlarda maruz kalınmaması şartıyla atmosfer basıncında, yüksek safiyetteki oksijen toksik değildir. Zararlı etkisi yoktur.

12. EKOLOJİK BİLGİLER

Oksijen, havanın sıkıştırılması ve ayrıştırılması yöntemiyle elde edilmektedir. Ekolojik denge üzerine olumsuz bir etkisi yoktur.

Ekotoksisite                              : Söz konusu değil.

Hareketlilik                                : Söz konusu değil

Kalıcılık ve Bulunabilirlik         : Söz konusu değil

Biyobirikim Potansiyeli                        : Söz konusu değil

Diğer ters Etkiler                                  : Söz konusu değil

13. BERTARAF BİLGİLERİ

Tehlikeli miktarlarda birikmelerin olabileceği boşaltma ve tahliye yapılmamalıdır. Tüplerde kalan gazların bertarafı için TOKGAZ ile irtibata geçilmelidir. Kontrollü bir şekilde atmosfere bırakılarak imha edilir.

14. TAŞIMA BİLGİLERİ

15. MUVZUAT BİLGİLDERİ

EC Sınıflandırması                                : O, R8

Sembol                                                   : O

Mevzuat Risk Tanımları                       : R8, Yanıcı maddelerle temasında yangına sebep olabilir.

Mevzuat Güvenlik Tanımları               : S17, Yanıcı maddelerden uzak tutun.

 

16. DİĞER BİLGİLER

Bilgiler ulaşılabilen kaynaklardan iyi niyete ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği her ne suretle olursa olsun herhangi bir dayanak oluşturması  hususunda herhangi bir teminat oluşturmadan bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır.